Wat betekent hygiëne in het ziekenhuis?

Hygiëne in het ziekenhuis Villeroy & Boch

Wat is ziekenhuishygiëne?

Hygiëne in het ziekenhuis is een vaak onderschat probleem. Overal waar besmettelijke en tegelijkertijd bijzonder kwetsbare mensen elkaar ontmoeten en verzorgd worden, zijn maatregelen ter bescherming van de gezondheid bijzonder belangrijk. Zorgvuldige hygiëne kan voorkomen dat patiënten of ziekenhuispersoneel besmet raken. En dat geldt niet alleen sinds corona – bijzonder gevaarlijk voor de gezondheid zijn ook multiresistente ziekenhuisbacteriën zoals MRSA. Volgens de Duitse overheid worden jaarlijks 400.000 tot 600.000 mensen getroffen door ziekenhuisinfecties. Een rapport van het Aqua-instituut uit Göttingen gaat er zelfs van uit dat jaarlijks iets minder dan een miljoen mensen met ziekenhuisbacteriën besmet raken.

    Ziekenhuishygiëne omvat drie belangrijke gebieden:

    • Onderzoek: Wie begrijpt hoe ziektekiemen in klinieken worden overgedragen, kan dit ook beter voorkomen.
    • Preventie: Infectiepreventie is misschien wel de belangrijkste taak van ziekenhuishygiëne.
    • Bestrijding: Als er toch een infectie optreedt, moet deze worden behandeld en de verspreiding worden gestopt.

    Hygiëne in het ziekenhuis: Voorschriften en regels

    Dankzij medisch onderzoek, moderne desinfectiemiddelen en gerichte maatregelen is de hygiënische situatie ten opzichte van vroeger aanzienlijk verbeterd in ziekenhuizen. De algemene hygiënische voorschriften voor klinieken omvatten tegenwoordig:

    • Operationele eisen: In elke kliniek moeten voldoende stations voor handdesinfectie aanwezig zijn. Behandelkamers moeten zo worden ontworpen dat ze schoon en gedesinfecteerd kunnen worden gehouden.
    • Hygiënecommissie: In deze commissie werken vertegenwoordigers van de verschillende ziekenhuisafdelingen aan een integraal hygiëneplan dat rekening met de individuele omstandigheden van de medische faciliteit houdt.
    • Hygiëneplan: De hygiëneplannen moeten aan alle medewerkers worden gecommuniceerd en regelmatig worden bijgewerkt. Tevens kunnen er maatregelen voor persoonlijke hygiëne in het ziekenhuis gelden. Er kan bijvoorbeeld worden voorgeschreven dat verpleegkundigen en artsen hun haar samenbinden of korte vingernagels dragen. Ook buiten de dienst kunnen er aanbevelingen worden gedaan voor persoonlijke hygiëne, bijvoorbeeld dagelijks douchen.
    • Hygiëne-experts: Een speciaal opgeleide hygiënespecialist ziet toe op de naleving van de hygiëneregels en optimaliseert de hygiëneplannen indien nodig.
    • Bijscholing: Hygiëneonderzoek brengt voortdurend nieuwe bevindingen aan het licht die van belang kunnen zijn voor de dagelijkse praktijk in het ziekenhuis. Daarom moeten medewerkers in de kliniek en het verpleeghuis regelmatig worden bijgeschoold over hygiënische onderwerpen.

    Sommige mensen vragen zich zeker af: Hoe weet ik of een ziekenhuis aan de klinische hygiënevoorschriften voldoet? Dit is niet eenvoudig te beantwoorden, omdat de hygiëneregels complex zijn en buitenstaander niet in één oogopslag kan beoordelen of iedereen in het ziekenhuis zich hieraan houdt. Er zijn echter aanwijzingen om op te letten. Een goede handhygiëne is alvast een belangrijke indicator.

    Artsen en verpleegkundigen moeten hun handen ontsmetten voor elke behandeling en voordat ze naar de volgende patiënt gaan. Als handhygiëne niet correct wordt nageleefd, kan dit een indicatie zijn dat ook andere hygiëneregels niet altijd worden gevolgd. Als u dit herhaaldelijk merkt, kunt u het personeel op een vriendelijke manier vragen naar hygiëne.

    Hygiënemaatregelen in operatiekamers

    In operatiekamers vinden ingrepen plaats waarbij het risico op infectie bijzonder groot is. Ziektekiemen kunnen via injectiespuiten, katheters of wonden gemakkelijk het lichaam binnendringen. Daarom gelden hier naast de algemene regels van ziekenhuishygiëne ook andere eisen, zoals:

    • Trek kiemarme kleding aan
    • Doe sieraden aan uw handen en onderarmen af
    • Handdesinfectie
    • Draag medische mond- en neusbescherming

    De beschermende kleding voor de operatiekamer is gericht op infectiepreventie voor de betreffende taak en de patiënt. De volgende gebiedskleding kan ook nuttig zijn voor de hygiëne:

    • Vloeistofdichte operatiejassen
    • Schoenen voor speciale gebieden
    • Steriele handschoenen
    • Haarbescherming
    • Veiligheidsbril of volledige gezichtsbescherming

    Hygiëneregels voor ziekenhuisbezoekers

    Ook de bezoekers van het ziekenhuis kunnen bijdragen aan een goede hygiëne in het ziekenhuis. U kunt zich het beste aan de volgende regels houden:

    • Handhygiëne: Bij het betreden en verlaten van het ziekenhuis dient u aandacht te besteden aan handhygiëne. Tijdens uw bezoek aan het ziekenhuis dient u ook uw handen te desinfecteren of te wassen als u in contact komt met voorwerpen die ziektekiemen kunnen overbrengen, zoals deurklinken. Zorg ervoor dat u uw handen minstens 20 seconden lang wast en let bij het desinfecteren ook op de ruimte tussen uw vingers.
    • Raak niets aan: Laat het hanteren van ziekenhuisapparatuur en met name katheters, toegangspunten en ander gebruiksvoorwerpen aan het personeel over. Raak niets aan dat u niet per se hoeft aan te raken.
    • Houd afstand: Houd minimaal anderhalve meter afstand van patiënten, personeel en andere bezoekers. Ook als dit moeilijk is, moet u in het belang van de hygiëne fysieke nabijheid zoals knuffelen vermijden. Zo beschermt u zichzelf en uw dierbaren.
    • Geen bezoek bij infecties: Hoesten, een loopneus, keelpijn? Als u verkouden bent of een infectie hebt, moet u niet naar het ziekenhuis gaan. Zo loopt u niet het risico ziektekiemen naar binnen te brengen en aan patiënten of personeel door te geven.

    Programma ter bevordering van de hygiëne

    Ook de Duitse federale overheid zet zich in om ziekenhuishygiëne verder te verbeteren en de overdracht van infecties te voorkomen. Hiertoe is een programma ter bevordering van de hygiëne in het leven geroepen. De ziekenhuizen worden hierbij ondersteund door verschillende maatregelen – bijvoorbeeld een speciaal opgeleide hygiënespecialist of verschillende bijscholingsmaatregelen voor het personeel. Een van de centrale aandachtspunten is het competente gebruik van antibiotica om de opkomst van multiresistente ziektekiemen in klinieken te voorkomen.